Jeżeli umrą oceany, umrzemy i my. Nie przetrwamy na planecie z martwym oceanem. Paul Watson, założyciel Towarzystwa Ochrony Oceanów Sea Shepherd
Raport CBC z 22 grudnia 2018 r.
Fitoplankton i zooplankton stanowią fundament oceanicznego systemu pokarmowego. Ich wydajność determinuje egzystencję wszystkich stworzeń – małych ryb, wielorybów czy ptaków morskich. To od planktonu zależy, ile energii uzyska reszta łańcucha troficznego. Pierre Pepin z Departamentu Rybołówstwa i Oceanów w St. John’s ujawnił, że od 3-4 lat trwa nieprzerwany spadek liczebności fitoplanktonu i zooplanktonu w wodach u wybrzeży Nowej Fundlandii i Labradoru. Pomiary, jakich dokonujemy w tym regionie, pokazują, że nastąpiła w tym czasie bez mała 50% redukcja ogólnej biomasy zooplanktonu, powiedział Pepin. Sytuacja jest dramatyczna.
Mierzący około pięciu milimetrów fitoplankton wychwytuje światło słoneczne przy pomocy chlorofilu, a następnie wykorzystuje fotosyntezę, by przekształcić je w energię chemiczną, którą ostatecznie konsumują mieszkańcy podwodnego świata. Uczeni ostrzegają, iż populacje planktonu maleją na całym świecie. Ekosystem oceaniczny można porównać ze sklepem spożywczym: jego do niedawna pełny magazyn i półki straciły połowę swojego zaopatrzenia.
Co jest główną przyczyną zjawiska? Na chwilę obecną naukowcy z rządowej agencji Kanady nie są w stanie jej wskazać i nie kryją głębokiego zaniepokojenia. Drastyczne obniżenie produktywności tych kluczowych organizmów utrzymuje się już kilka sezonów, a to oznacza, że w sieci pokarmowej zaszła poważna zmiana. Nie jest wiadomo, jak szybko skutki braku podstawowego pożywienia obejmą cały Wszechocean.
→ Na przestrzeni sześciu dekad niedobór letnich składników odżywczych spowodowany zmianą klimatu przyczynił się do 50% spadku populacji niezwykle ważnego planktonu w północno-wschodnim Atlantyku. Badanie opublikowane 8 czerwca 2020 r. w Global Change Biology pokazało, że większy plankton – warunkujący właściwą dietę ryb, ptaków i ssaków morskich – jest zastępowany przez gatunek drobny, który jest pożywieniem dużo gorszej jakości. Dłuższe okresy nasłonecznienia i suszy doprowadziły do zmniejszenia dostaw żelaza i składników odżywczych do wód powierzchniowych. W kluczowej dla rozwoju zooplanktonu porze roku – gdy jego zapotrzebowanie metaboliczne jest najwyższe – panują nieoptymalne warunki żywienia. Na niektórych obszarach duży fitoplankton jest prawie całkowicie zastępowany przez pikoplankton, zwłaszcza sinice Synechococcus, które zwiększają swoją liczebność nawet przy bardzo niskim poziomie żelaza i azotu w wodach powierzchniowych. Synechococcus, znane wcześniej z tropików i Arktyki, mnożą się na całym świecie. Ich niewielki rozmiar i brak niezbędnych biocząsteczek oznacza, że nie są w stanie funkcjonować w taki sam sposób, jak plankton większy i bardziej pożywny – kluczowy producent omega-3 – bez którego nie przetrwają szelfowe sieci pokarmowe dostarczające ludziom około 80% owoców morza. Główny autor analizy dr Katrin Schmidt, ekolog planktonu w Szkole Geografii, Nauk o Ziemi i Środowisku przy Uniwersytecie Plymouth, powiedziała: Zooplankton taki jak widłonogi jest uważany za światło ostrzegawcze zmiany klimatu. Około 50% spadek ich liczebności w ciągu minionych 60 lat jest niepokojący. Współautor dr Luca Polimene, starszy modelarz ekosystemów morskich w Laboratorium Morskim w Plymouth, dodał: Postępująca dominacja małych gatunków fitoplanktonu wywiera rozległy wpływ na ekosystem morski. Oprócz zmiany łańcucha pokarmowego, może również zmienić biologiczną pompę węglową, modyfikując zdolność oceanu do magazynowania węgla.
→ Autorzy badania opublikowanego 29 lipca 2010 r. w Nature stwierdzili, że za 40% spadek globalnej populacji fitoplanktonu w latach 1950-2008 odpowiadał wzrost temperatury powierzchni morza. Podobnym wnioskiem podzielili się w grudniu 2015 r. eksperci z Indii, USA, RPA i Francji, którzy poszukiwali powodu załamania społeczności fitoplanktonu w Oceanie Indyjskim.
→ Fitoplankton produkuje od od 50% do 85% planetarnego tlenu. Pełni też ważną rolę w obiegu węgla – usuwa z atmosfery CO2.
Wpisy powiązane tematycznie.
Tłum. exignorant