Naukowcy z Uniwersytetu Southampton odkryli, że wielkie wymieranie planetarne sprzed 360 milionów lat było spowodowane załamaniem warstwy ozonowej, która osłania Ziemię przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Ten nieznany dotychczas mechanizm zagłady złożonego życia ma ogromne znaczenie w kontekście trwającej nagłej zmiany klimatu.
Nowe dowody, zamieszczone 27 maja 2020 r. w Science Advances, świadczą o tym, iż wzrost poziomu nadfioletu u schyłku dewonu spustoszył ekosystemy słodkowodne i leśne oraz unicestwił wiele gatunków ryb i czworonogów (naszych przodków). Zdarzenie było częścią jednego z cykli klimatycznych. Po roztopieniu pokryw lodowych unoszące się nad kontynentami ciepłe powietrze wypychało do górnej atmosfery związki chemiczne, które niszczą ozon. Przez kilka tysięcy lat promieniowanie UV miało śmiertelną wartość.
Zespół ekspertów pobrał próbki skał na Grenlandii i w Andach. Umożliwiły one porównanie przebiegu wyginięć w pobliżu bieguna i równika. W laboratorium rozpuszczono je w kwasie fluorowodorowym, co uwolniło zarodniki roślin (np. pyłek kwiatowy). Analiza mikroskopowa ujawniła, iż na powierzchni wielu z nich uformowały się osobliwe „kolce” – oznaka DNA uszkodzonego przez UV. Ponadto ścianki zarodników były przyciemnione – pokrywała je „opalenizna” chroniąca przed destrukcyjnym wpływem promieniowania.
Gwałtowna redukcja ozonu nastąpiła w wyniku globalnego ocieplenia, które zakończyło epokę lodowcową. Obecne trendy wskazują na to, że Ziemia ogrzewa się bez porównania szybciej, co najprawdopodobniej uruchomi podobny proces.
Wpisy powiązane tematycznie: Nagła zmiana klimatu wyniszczy ziemskie życie, Nowy mechanizm wymierania planetarnego, Jak bardzo może przyspieszyć wielkie wymieranie planetarne?.
Jeśli jest Pani/Pan subskrybentem/stałym czytelnikiem bloga i uznaje moją pracę za wartościową i zasługującą na symboliczne wsparcie, proszę rozważyć możliwość zostania moim Patronem już za 5 zł miesięcznie. Dziękuję.
Oprac. i tłum. exignorant
Blog exignoranta 